آیا خوردن کاکائو مفید است؟ - ابزار ایرانی

به گزارش ابزار ایرانی، آیا خوردن کاکائو مفید است؟ کاکائو یکی از غنی ترین منابع پلی فنل هاست. پلی فنل ها آنتی اکسیدان های طبیعی ای هستند که در مواد غذایی مانند میوه ها، سبزیجات، چای و شکلات یافت می شوند. آن ها دارای خواص متعددی، چون کاهش التهاب، جریان خون بهتر، کاهش فشارخون و بهبود سطوح قند و کلسترول خون هستند. با این حال، پردازش و حرارتی که روی کاکائو به منظور کاهش تلخی آن انجام می گردد، می تواند موجب کاهش 60 درصدی محتوای فلاوانول آن و در نتیجه کاهش خواص سودمندش گردد؛ بنابراین با این که کاکائو منبع عالی پلی فنل می باشد، اما هر شکلات یا هر محصولی که حاوی کاکائوست دقیقاً همان فواید را فراهم نخواهد کرد.

ابزار ایرانی| پودر کاکائو از تحت فشار قرار دادن لوبیای کاکائو و حذف کره یا چربی آن به دست می آید. امروزه کاکائو برای نقش آن در تولید شکلات مشهور است. اما تحقیقات جدید نشان می دهد که این ماده غذایی دارای ترکیبات مهمی است که می تواند برای سلامتی بسیار مفید باشد.

کاکائو یکی از غنی ترین منابع پلی فنل هاست. پلی فنل ها آنتی اکسیدان های طبیعی ای هستند که در مواد غذایی مانند میوه ها، سبزیجات، چای و شکلات یافت می شوند. آن ها دارای خواص متعددی، چون کاهش التهاب، جریان خون بهتر، کاهش فشارخون و بهبود سطوح قند و کلسترول خون هستند. با این حال، پردازش و حرارتی که روی کاکائو به منظور کاهش تلخی آن انجام می گردد، می تواند موجب کاهش 60 درصدی محتوای فلاوانول آن و در نتیجه کاهش خواص سودمندش گردد؛ بنابراین با این که کاکائو منبع عالی پلی فنل می باشد، اما هر شکلات یا هر محصولی که حاوی کاکائوست دقیقاً همان فواید را فراهم نخواهد کرد.

کاکائو چه به صورت پودر و چه به صورت شکلات سیاه می تواند به کاهش فشارخون بالا یاری کند. این اثر اولین بار در مردمی از جزایر آمریکای مرکزی که نوشیدنی کاکائویی می خوردند دیده شد که دارای فشارخون پایین تری نسبت به بومی های آنجا که این نوشیدنی را مصرف نمی کردند، بودند.

به نظر می رسد فلاوون های موجود در کاکائو باعث افزایش سطح نیتریک اکسید در خون و در نتیجه بهبود عملکرد رگ های خونی و کاهش فشارخون می گردد.

در یک آنالیز آزمایشگاهی که بر روی 35 نفر انجام شد به بیماران مقادیری در حدود 0.05 تا 3.7 اونس (1.4-105 گرم) فراورده کاکائویی یا تقریباً 30 تا 1218 میلی گرم فلاوونول داده شد. سپس آن ها دریافتند که کاکائو به مقدار کم، اما قابل ملاحظه ای یعنی چیزی در حدود 2 میلی متر جیوه فشارخون را کاهش داد و جالب این که این اثر کاهندگی فشارخون در افراد مبتلا به فشارخون بالا نسبت به افراد سالم و در افراد مسن نسبت به افراد جوان بیشتر بود.

به هر حال این مسئله مهم است که به خاطر داشته باشید تولید محصولات موجب کاهش مقدار فلاوونول ها می گردد و در نتیجه اثر کاهندگی قابل توجه فشارخون در شکلات های کاکائویی معمولی دیده نمی گردد.

کاکائو چه به صورت پودر و چه شکلات تلخ، می تواند به کاهش فشار خون یاری کند. نخستین بار جزیره نشین های آمریکای مرکزی متوجه این خاصیت شدند. آن هایی که کاکائو می نوشیدند، نسبت به کسانی که از کاکائو استفاده نمی کردند، فشارخون بسیار پایین تری داشتند.

فلاوانول موجود در کاکائو، سطح نیتریک اکسید (Nitric Oxide) خون را متعادل می نماید. در نتیجه، عملکرد رگ های خونی را بهتر می نماید و فشار خون را کاهش می دهد.

مطالعه ای روی 35 آزمایش انجام شد که طی آن ها مقدار 1.4 تا 105 گرم محصولات کاکائو، یا تقریبا 30 تا 1218 میلی گرم فلاوانول به بیماران داده می شد. نتیجه اینکه کاکائو باعث کاهش اندک، اما قابل توجه 2 میلی متر جیوه ای (mmHg) فشارخون شد. این تأثیر، در افرادی که فشارخون بالایی داشتند، نسبت به کسانی که نداشتند و در مسن ترها، نسبت به جوان ترها، بیشتر بود.

اما باید به خاطر داشت که تولید باعث کاهش چشمگیر تعداد فلاوانول ها می گردد؛ بنابراین انتظار نمی رود چنین خاصیتی در یک تکه شکلات معمولی هم دیده گردد.

به نظر می رسد خواص کاکائو فراتر از کاهش فشارخون است و می تواند خطر حمله قلبی و سکته را هم کاهش دهد. کاکائوی سرشار از فلاوانول، سطح نیتریک اسید خون را بهتر می نماید، که باعث شل و عظیم شدن عروق و رگ های خونی شده و جریان خون را بهتر می نماید.

علاوه براین، کاکائو کلسترول بد (LDL) را کاهش می دهد، اثر رقیق نمایندگی خون مانند آسپرین دارد، قند خون را متعادل تر می نماید و التهاب را کاهش می دهد. این خواص کاکائو با کاهش خطر حملهٔ قلبی، نارسایی قلبی و سکته در ارتباط هستند.

آنالیز 9 مطالعه روی 157809 نفر حاکی از آن است که مصرف بیشتر شکلات، تأثیر زیادی در کاهش خطر بیماری قلبی، سکته و مرگ دارد.

دو مطالعهٔ سوئدی هم نشان دادند مصرف 19 تا 30 گرم شکلات در روز با کاهش نرخ نارسایی قلبی در ارتباط است، اما چنین تأثیری در مصرف مقادیر بیشتر دیده نشد.

این نتایج حاکی از آن هستند که مصرف متناوب مقادیر کم از شکلاتِ سرشار از کاکائو، می تواند از قلب انسان محافظت کند.

چندین مطالعه نشان داده اند که پلی فنل هایی مانند آنچه در کاکائو وجود دارد، با بهبود عملکرد مغز و جریان خون، خطر بیماری های عصبی را کاهش می دهد. فلاوانول ها می توانند از سد خونی مغزی (BBB) عبور نموده و در فعل وانفعالات بیوشیمیایی شرکت نمایند که نورون ها و مولکول های مهمی برای عملکرد مغز تولید می نمایند.

علاوه بر این، فلاوانول بر تولید نیتریک اکسید هم اثر می گذارد، که عضلات عروق خونی را شل می نماید، جریان خون را بهتر می نماید و خون به مغز می رساند.

مطالعه ای دو هفته ای روی 34 فرد مسن نشان داد که پس از یک هفته، با مصرف کاکائوی سرشار از فلانوال، جریان خون به مغز تا 8 درصد و پس از دو هفته تا 10 درصد افزایش می یابد.

مطالعات دیگری هم نشان می دهند که مصرف روزانهٔ فلاوانول کاکائو می تواند عملکرد ذهنی را در افرادی که اختلالات ذهنی دارند یا ندارند، کاهش بدهد.

این مطالعات حاکی از آن هستند که کاکائو نقش مثبتی روی سلامت مغز و تأثیرات مثبت احتمالی هم بر بیماری های عصبی مانند آلزایمر و پارکینسون دارد. اما تحقیقات بیشتری باید انجام شوند.

علاوه بر اثر مثبت کاکائو بر بیماری های ذهنی مرتبط با سن، تأثیر آن بر مغز، می تواند حالت و نشانه های افسردگی را هم بهتر کند. احتمالا اثر مثبت بر این حالت به خاطر فلاوانول های کاکائو، تبدیل تریپتوفان (Tryptophan) به سروتونین (Serotonin) تثبیت نمایندهٔ حالت طبیعی، محتوای کافئین یا همان احساس لذت از خوردن شکلات است.

مطالعه ای روی مصرف شکلات و سطح استرس در زنان باردار حاکی از آن است که مصرف بیشتر شکلات، با کاهش استرس و حال بهتر بچه در ارتباط است.

مطالعهٔ دیگری هم نشان داده که نوشیدن کاکائوی سرشار از پلی فنل، انسان را آرام تر و شادتر می نماید.

علاوه بر این ها، مطالعه ای روی مردان مسن حاکی از آن است که خوردن شکلات، با سلامت کلی بدنی و سلامت روانی هم در ارتباط است.

اگرچه نتایج این مطالعات امیدبخش هستند، اما پیش از آنکه نظری قطعی بدهیم، باید تحقیقات بیشتری روی خواص کاکائو برای حس وحال و افسردگی انجام شوند.

مسلما مصرف بیش از اندازهٔ شکلات برای قند خون خوب نیست، اما کاکائو چند اثر ضددیابتی هم دارد.

مطالعات آزمایشگاهی حاکی از آن هستند که فلاوانول های کاکائو می توانند هضم و جذب کربوهیدرات در روده را کُند کند، ترشح انسولین را بهبود ببخشد، التهاب را کاهش بدهد و باعث جذب شکر از خون به عضلات شوند.

بعضی مطالعات نشان داده اند که مصرف بیشتر فلاوانول ها، مانند آنچه در کاکائو وجود دارد، می تواند منجر به خطر کمتر ابتلا به دیابت نوع 2 گردد.

آنالیز مطالعه روی انسان هم حاکی از آن است که خوردن شکلات تلخ یا کاکائوی سرشار از فلاوانول، می تواند حساسیت انسولین را کاهش بدهد، قند خون را متعادل کند و التهاب در افراد مبتلا به دیابت و همین طور افراد سالم را کاهش دهد.

علی رغم این نتایج امیدبخش، تناقض هایی هم بین تحقیق و مطالعاتی وجود دارد مبنی بر اینکه تأثیر بسیار محدودی روی دیابت داشته یا اصلا هیچ اثری ندارد.

با وجود این، این نتایج به همراه تأثیرات مثبت قطعی تر بر سلامت قلب، نشان می دهند که پلی فنل های کاکائو می توانند اثر مثبتی بر جلوگیری یا کنترل دیابت داشته باشند، اما باید تحقیقات بیشتری انجام شوند.

جالب اینکه مصرف کاکائو، حتی به شکل شکلات، می تواند برای کنترل وزن مفید باشد. تصور بر این است که کاکائو می تواند استفاده از انرژی را تنظیم کند، اشتها و التهاب را کاهش و اکسیداسیون چربی و احساس سیری را افزایش بدهد.

مطالعه ای نشان داده افرادی که بیشتر شکلات مصرف می نمایند، نسبت به کسانی که کمتر شکلات می خورند شاخص تودهٔ بدنی (BMI) پایین تری دارند؛ علی رغم اینکه گروه اول کالری و چربی بیشتری هم مصرف می نمایند.

مطالعه ای هم روی کاهش وزن با رژیم کم کربوهیدرات اجرا شده است. در این مطالعه به شرکت نماینده ها روزانه 42 گرم شکلات 81 درصد کاکائو دادند و در نهایت متوجه شدند آن ها سریع تر از افردی وزن کم کردند که رژیم عادی داشتند.

مطالعات دیگری هم هستند که نشان می دهند مصرف شکلات، وزن را افزایش می دهد؛ اما بسیاری از این مطالعه ها بین نوع شکلات مصرفی تمایزی قائل نشده اند. خواص شکلات سفید و شیری، با شکلات تلخ یکسان نیست.

روی هم رفته، به نظر می رسد کاکائو و محصولات سرشار از کاکائو می توانند برای کاهش وزن یا حفظ وزن مفید باشند، اما مطالعه های بیشتری باید انجام شوند.

فلاوانول های موجود در میوه، سبزیجات و سایر خوراکی ها خواص ضدسرطانی، مسمومیت اندک و عوارض جانبی بسیار کمی دارند و به همین خاطر هم مورد توجه قرار گرفته اند.

میان همهٔ خوراکی ها، کاکائو از بیشترین مقدار فلاوانول به ازای وزنش برخوردار است و می تواند مقدار زیادی از این مادهٔ مفید را به رژیم غذایی شما اضافه کند.

مطالعات آزمایشگاهی روی ترکیب های کاکائو نشان می دهد که آن ها تأثیرات آنتی اکسیدانی دارد، از سلول ها در مقابل آسیب مولکول های واکنشی محافظت و با التهاب مبارزه می نماید، جلوی رشد و گسترش سلول ها را می گیرد و باعث مرگ آن ها می گردد.

مطالعات روی حیوانات با استفاده از رژیم غذایی سرشار از کاکائو یا عصاره های کاکائو، نتایج مثبتی در کاهش سرطان سینه، سرطان پانکراس، سرطان پروستات، سرطان کبد، رودهٔ عظیم و همین طور لوکمی نشان داده اند.

مطالعات روی انسان ها حاکی از آن هستند که رژیم سرشار از فلاوانول با کاهش خطر سرطان در ارتباط است. اما شواهد متناقض هستند، چون بعضی آزمایش ها هیچ فایده ای ندارد و حتی بعضی از آن ها متوجه افزایش خطر شده اند.

مطالعات مختصر دربارهٔ رابطهٔ کاکائو و سرطان روی انسان ها، حاکی از آن هستند که کاکائو می تواند آنتی اکسیدان پرقدرتی باشد و چه بسا نقش مهمی هم در جلوگیری از سرطان ایفا نماید، اما تحقیقات بسیار بیشتری باید انجام شوند.

آسم بیماری التهابی مزمنی است که باعث انسداد و التهاب راه های ورود هوا می گردد و می تواند مهلک هم باشد. تصور بر این است که کاکائو می تواند برای افراد مبتلا به آسم مفید باشد، زیرا حاوی ترکیب های ضدآسمی مانند تئوبرومین (Theobromine) و تئوفیلین (Theophylline) است.

تئوبرومین شبیه کافئین بوده و می تواند به سرفهٔ مداوم یاری کند. هر 100 گرم پودر کاکائو حاوی تقریبا 1.9 گرم از این ترکیب است. تئوفیلین هم به انبساط ریه ها، باز شدن جهت های ورود هوا و کاهش التهاب یاری می نماید.

مطالعه روی حیوانات نشان داده که عصارهٔ کاکائو می تواند تنگی نفس و ضخامت بافت ها را کاهش بدهد. اما این یافته ها هنوز روی انسان آزمایش نشده اند و تعیین نیست آیا کاکائو مناسب استفاده در دارو های ضدآسم است یا نه. بنابراین، هنوز زود است که بخواهیم در خصوص درمان آسم با کاکائو نظر بدهیم، هرچند که حیطهٔ جالبی برای تحقیق و آزمایش بیشتر است.

چندین مطالعه حاکی از اثرات محافظتی کاکائو در مقابل بیماری های دندان و لثه هستند. کاکائو حاوی ترکیب های فراوانی است که خواص آنتی باکتریال، ضدآنزیمی و محرک دستگاه ایمنی دارند و روی سلامت دهان و دندان تأثیر می گذارند.

در مطالعه ای، به موش های مبتلا به باکتری دهانی، عصارهٔ کاکائو دادند و متوجه شدند پوسیدگی دندان این موش ها در مقایسه با موش هایی که فقط آب خورده بودند، بسیار کاهش یافته است.

اما مطالعهٔ چندانی روی انسان انجام نشده و از طرف دیگر، بیشتر محصولات کاکائو که انسان مصرف می نماید، حاوی شکر هم هستند. در نتیجه، محصولات جدیدی باید تولید شوند که بتوانند خواص کاکائو برای سلامت دهان و دندان را هم به ارمغان بیاورند.

برخلاف نظر عامه، کاکائوی موجود در شکلات، باعث آکنه نمی گردد. در واقع پلی فنل های کاکائو خواص فراوانی هم برای پوست دارند. ثابت شده که مصرف بلندمدت کاکائو اثر حفاظتی در مقابل نور خورشید دارد، جریان خون پوست را افزایش می دهد و بافت سطح و هیدراتاسیون (رساندن مایع به) پوست را بهتر می نمایند.