خبرنگاران صید میگو، چالش ویرانگر توازن زیستی آبزیان خلیج فارس - ابزار ایرانی

به گزارش ابزار ایرانی، بوشهر- خبرنگاران- کارشناسان شیلاتی عملیات صید میگو به روش ترال را نابودکننده نوزادان ماهیان با ارزش مالی و تجاری بالا در قالب صید ضمنی و برهم زننده توازن زیستی آبزیان خلیج فارس می دانند.

میگو یک گونه از سخت پوستان دارای بدنی دراز و خمیده با طولی متفاوت تا 250 میلی متر و وزن آنها تا بیش از 300 گرم نیز می رسد، بدن این آبزی از دو قسمت سر سینه و شکم تشکیل شده و رنگ آن نیز از تنوع زیادی برخوردار است و از سفید متمایل به سبز- خاکستری در میگوی سفید، میگوی هندی از سفید تا صورتی و گونه ببری آن تا سبز تغییر می نماید.

میگو به دلیل اینکه بسیار خوشمزه و مغذی است به عنوان یکی از غذاهای پرطرفدار دریایی در سراسر جهان شناخته می گردد و حاوی منابغ غنی از کلسیم، ید و پروتئین است، بدن میگو تهی از آهن و رنگ خون آن آبی و منبع غنی مس است.

در کشورمان ایران با میگو غذاهایی زیادی تهیه شامل قلیه، سوخاری، کبابی، دوپیازه و پلو میگو تهیه و مصرف می گردد.

میگو آبزی پر فایده و مفیدی است و خواص بسیار زیادی دارد و اگر در شرایط زیستی خوب رشد کند و از موجودات ریزدریایی تغذیه کند، می تواند جایگزین خوب گوشت قرمز گردد. میگو در مقایسه با گوشت قرمز مواد پروتئینی کمتری دارد و ریسک ابتلا به نقرس و اسید اوریک و اوره بالا با مصرف میگو بسیار کمتر از گوشت قرمز است.

برخلاف گوشت قرمز میگو غنی از چربی های غیراشباع است و میزان اسیدهای چرب اشباع آن بسیار اندک است.

میگوی خلیج فارس و آب های محدوده استان بوشهر به دلیل کیفیت بالای آن از مشتریان زیادی در سراسر جهان از جمله اروپا برخوردار و بخش عمده آن صید این آبزی در سال پس از تولید و بسته بندی به خارج صادر می گردد که ارزآوری بالایی برای کشور دارد.

قیمت داخلی میگوی استان بوشهر بالا است و در فصل صید امسال که از 12 مرداد ماه شروع شده نرخ پایین ترین سایز آن برای هر کیلوگرم 450 هزار ریال و بالاترین درجه نیز از یک میلیون ریال تجاوز می نماید.

روش مخرب صید میگو ضربه سنگین به ذخایر آبزیان

صید میگو هر سال براساس آنالیز پژوهشکده میگوی کشور مستقر در بوشهر از مردادماه شروع و به مدت یک ماه ادامه دارد و براین اساس صیادان بااستفاده از شناورهایی نظیر لنج و قایق به روش مخرب ترال (کف روب)

به صید این آبزی می پردازند.

شیوه صید میگو استفاده از تورترال کف روب است که در این شیوه همانند جارو همه آبزیان موجود در کف دریا صید می گردد.

تور ترال (گوفه) تور بزرگی به شکل قیف است که از 2 طرف به تخته هایی متصل و به طور معمول به دنبال شناور در بستر دریا کشیده می گردد.

یکی از صیادان بوشهری گفت: در گذشته شاید بیش از 40 کشتی صنعتی ترال در آب های این استان اقدام به صید می کردند اما امروز این شناورها از چرخه خارج و فصل صید میگو نیز محدود به یک ماه شده است ولی بازهم مشکلاتی در حفظ ذخایر آبزیان وجود دارد.

عبدالرسول غریبی اضافه نمود: در زمان حاضر تنها شیوه صید میگو در جهان ترال است و در استان بوشهر نیز برای یک ماه با استفاده از این شیوه این آبزی صید می گردد.

وی یادآور شد: براساس تقویم صید، صید میگو همزمان با دوره نوزادی ماهیان مشخص شده و با توجه به استفاده از شیوه صید ترال بخش زیادی از این ذخایر که هنوز به اندازه تجاری نرسیده اند، صید می گردد.

غریبی افزود: آنالیز ها نشان می دهد همزمان با صید میگو بخش زیادی از ماهیانی که هنوز بالغ نشده اند صید می گردد و این ضربه سنگینی به دیگر آبزیان وارد می گردد این درحالی است که صید میگو را می توان به زمان دیگری موکول کرد چنانچه در گذشته در مدت 6 ماه کار صید میگو انجام می شد و به یک ماه محدود نبود.

دور ریز شدن 82 درصد صید ضمنی میگو

مسئول بخش ارزیابی ذخایر آبزیان پژوهشکده میگوی کشور دربوشهر گفت: استفاده از تور ترال کف روب به دلیل غیر انتخابی عمل کردن باعث صید گونه هایی می گردد که هدف نیست و به آنها صید ضمنی گفته می گردد که شامل گونه های تجاری، غیر تجاری با ارزش شیلاتی است.

علی مبرزی اضافه نمود: براساس یک پروژه تحقیقاتی پژوهشکده میگوی کشور که در آب های استان بوشهر انجام شد از 65 بار تورکشی های صیدان بیش از10 تن صید به دست آمد که از این میزان حدود 13 درصد میگو و 87 درصد صید ضمنی بود که نزدیک به 82 درصد صید ضمنی را آبزیان دورریز شامل می شد.

مسئول بخش ارزیابی ذخایر آبزیان پژوهشکده میگوی کشور در بوشهر افزود: در این پروژه حدود 99 گونه آبزی از 59 خانواده شناسایی شد که از این تعداد 6گونه میگو و مابقی از سایر گونه ها بوده است.

وی بیان نمود: در این پروژه تحقیقاتی گونه های تجاری بسیار مالی و باارزش ماهی شامل شوریده، شانگ، شیرماهی، حلوا سفید و سیاه و هامور شناسایی شده است.

پیشنهادهایی که عملی نشد

مبرزی افزود: هرچند سال های گذشته ممنوعیت روش ترال به عنوان یک صید مخرب برای ماهیگیری در بوشهر و مناطق جنوبی کشور مطرح و اجرا شده اما برای صید میگو با توجه به اینکه درصد زیادی از این آبزی در کف زندگی می نمایند در زمان حاضر تنها ابزار صید همین روش و تور لحاظ شده است.

این کارشناس گفت: درصید ترال کف روب ماهیان کف زی زیادی از جمله بچه ماهیان تجاری و غیر تجاری در ترکیب صید میگو قرار می گیرند هرچند پیشنهادهایی توسط بخش ارزیابی ذخایر پژوهشکده میگو برای استفاده از صید ضمنی میگو در بخش پودر ماهی، فرآوری و عمل آوری ارائه شد اما تا به امروز عملیاتی نشده است.

مبرزی ادامه داد: همچنین پیشنهاد پژوهشکده برای اجرای پروژه ترال میان آبی ارائه شد (زیرا بعضی کارشناسان معتقدند که میگو در طبقه های میانی آب هم زیست و حرکت می نماید) اما هنوز این شیوه عملیاتی نشده و صیادان گرایشی به سنجش و آزمایش کردن این شیوه ندارد.

مبرزی افزود: ترال میان آبی مناطق صید گاهی خاصی را می طلبد و ناوگان صیادی نیز باید به تجهیزات پیشرفته ای مجهز گردد چون سرعت عملیات در این شیوه با ترال کف روب متفاوت است و سرعت عمل شناور و کادر آن باید به گونه ای باشد که در سریع ترین زمان ممکن با توجه به شرایط بیولوژیک و اکولوژیک منطقه بتوانند میگوها را ارزیابی و براحتی صید نمایند.

ضرورت صید مسئولانه برای حفظ توازن زیستی آبزیان خلیج فارس

مبرزی تاکید نمود: صنعتگران، سرمایه گذاران و بهره برداران باید در زمینه بهره برداری بیشتر و بهتر از صید ضمنی که درصد بسیاری از صید میگو و آبزیان را شامل می گردد، تجدید نظر و مدیریت مسئولانه ای داشته باشند.

وی ادامه داد: افزون بر زمان صید میگو در خارج از فصل نیز همیشه شاهد صید با ابزار و ادوات غیر استاندارد از سوی بعضی صیادنماهایی که بدون مجوز راهی دریا می شوند و اقدام به از بین بردن بخش زیادی از ذخایر می نمایند هستیم و تا به امروز نتواسته ایم مدیریتی در این بخش داشته باشیم.

مبرزی ادامه داد: با این اقدام غیر مسئولانه بعضی از صیادان، آن بخش از ماهیان و آبزیانی که نیازمند رشد بیشتری هستند و می توانند بازار پسندی بیشتری داشته باشند از چرخه زیستی خارج و مورد صید قرار می گیرند.

کارشناس صید اداره کل شیلات استان بوشهر گفت: برای داشتن مدیریت صید مسئولانه باید به فکر تکثیر و پرورش میگو بود تا صید این آبزی دریایی، چالشی برای برهم زدن توازن زیستی دیگر آبزیان خلیج فارس نگردد.

حسین شادکامی اضافه نمود: میگو یکی از گونه های با ارزش غذایی، در خلیج فارس که در چرخه زیستی اولیه آبزیان (بعداز پلانکتون ها) اهمیت بسیاری دارد.

وی ادامه داد: این گونه جزو آبزیان کوتاه عمر است (یک تا دوسال عمر می نماید) و در سال دوبار (بهاره-پاییزه) بارور می گردد که در هر مرحله تا یک میلیون تخم ریزی دارد.

این کارشناس صید با اشاره به اینکه میگو تکمیل نماینده زنجیره غذایی دیگر آبزیان در چرخه اکوسیستم دریایی است، اضافه نمود: میگوی ببری سبز یکی از ارزشمندترین گونه ها است که به علت داشتن مواد پروتئینی بالا در اقتصاد صیادی نسبت به سایر گونه های دریایی دیگر ارزش اضافه نموده به نسبت خوبی پیدا نموده و توانسته فرایند یک گونه صنعتی را در عمل آوری وبازاریابی به دست آورد.

از بین رفتن 7 تا 8 کیلو آبزی برای صید یک کیلو میگو

شادکامی با بیان اینکه میگو با ابزار ترال هزینه کمتر و بازده بیشتری دارد، صید می گردد، بیان کرد: هر چند این روش، اقتصاد صید را رونق می بخشد اما همزمانی فصل صید میگو با زمان رشد سایر گونه ها که همزیست با میگو هستند و در ترکیب صید قرار می گیرند، آنها را از گردونه حیات خارج می نماید.

وی ادامه داد: به ازای هر کیلوگرم میگو، 7 تا 8 کیلوگرم انواع گونه های صید از جمله بیش از 45 گونه از ماهیان تجاری شاخص که دست کم یک بار به مرحله تخم ریزی نرسیده اند، به عنوان صید دور ریز به دریا سرازیر می گردد به این ترتیب می توان گفت 10 تا 15 هزار تن از این نوع آبزیان از بین می فرایند.

ضرورت کاهش صید میگو

کارشناس صید و بهره برداری اداره کل شیلات استان بوشهر بیان نمود: در آمار چند دهه اخیر صید سالانه آبزیان، میگو کمتر از 1 تا 2 درصد صید را به خود اختصاص داده است که نسبت به دهه های گذشته بین 60 تا 70 درصد کاهش نشان می دهد و به مراتب تاثیر بسزایی در کاهش رشد و باروری، و انقراض سایر آبزیان داشته است.

شادکامی تاکید نمود: برای داشتن مدیریت صید مسئولانه باید با حساسیت موضوع صید میگو از نظر توجیه مالی، تامین پروتئین و اشتغال آنالیز گردد و رونق تکثیر و پرورش این آبزی در دستور کار قرار گیرد تا صید میگوی دریایی، چالشی برای برهم زدن توازن زیستی آبزیان در خلیج فارس نگردد.