حفره خشک؛ درد بی دندان - ابزار ایرانی

به گزارش ابزار ایرانی، هنوز به طور دقیق دلیل بروز ضایعه حفره ملتهب یا حفره خشک شناخته نشده اما آنالیز های آماری نشان می دهند که به طور میانه 2 درصد از حفره های دندانی در محل دندان های بیرون آورده شده به این ضایعه مبتلا می شوند. این درصد شیوع برای دندان های عقل نهفته در فک پایین به 20 درصد می رسد. اگر چه هنوز شرح قانع کننده ای در خصوص

حفره خشک؛ درد بی دندان

نویسنده: دکتر سیدمهدی جعفری*

هنوز به طور دقیق دلیل بروز ضایعه حفره ملتهب یا حفره خشک شناخته نشده اما آنالیز های آماری نشان می دهند که به طور میانه 2 درصد از حفره های دندانی در محل دندان های بیرون آورده شده به این ضایعه مبتلا می شوند. این درصد شیوع برای دندان های عقل نهفته در فک پایین به 20 درصد می رسد. اگر چه هنوز شرح قانع نماینده ای در خصوص دلیل این عارضه بیان نشده اما آنالیز های اجرا شده پاره ای عوامل مستعدنماینده را در این مورد مطرح ساخته اند.

شواهد بالینی نشان می دهند که در یک زمینه عفونی، اندازه شیوع حفره خشک افزایش می یابد. بیرون آوردن دندان ها در یک عفونت حاد به اسم نمونه خارج کردن دندان عقل در حقیقت در حالت عفونت حاد با درد دهان هایی که سطح بهداشت بسیار پایین دارند یا مخاط و لثه ها عفونی و ملتهب هستند یا هنگامی که در شرایط بیرون آوردن دندان ها، دستکش و ابزار دندان پزشک به خوبی تمیز و ضدعفونی نشده باشند، اغلب بروز حفره خشک را در پی دارد.

ضربه

هم تجربه و هم مطالعات بالینی نقش ضربه را در بروز حفره خشک مورد تاکید قرار داده اند. معمولا هنگامی که بیرون آوردن یک دندان با ترومای زیاد همراه باشد باید در انتظار وقوع حفره خشک بود.

ترکیبات موجود در محلول بی حسی

قبلا تصور می شد داروهای تنگ نماینده شریانی موجود در داروهای دندان پزشکی از قبیل اپی نفرین و نوراپی نفرین باعث انقباض سرخرگ و کمتر رسیدن خون به حفره دندان و در نتیجه عدم تشکیل لخته می شوند. اساس این فرضیه شواهد تجربی و بالینی موجود و مبتنی بر این اصل بود که اندازه شیوع حفره خشک در فک پایین که از ذخیره خونی کمتر و محدودتری نسبت به فک بالا برخوردار است به مراتب زیادتر است. با این همه مطالعات آماری و تجربی نشان داد که کاربرد مواد بی حس نماینده بدون هرگونه داروی رگ فشار یا کاهش چشمگیری در اندازه شیوع حفره خشک ایجاد ننموده اند و بنابراین امروزه این نظریه چندان مقبول نیست.

سیگار

پاره ای عوامل دیگر، اندازه بروز حفره خشک را پس از بیرون آوردن دندان ها افزایش می دهند؛ از جمله استعمال دخانیات و استفاده از قرص های ضدبارداری به وسیله خانم ها، تقریبا نقش ثابت شده ای در بالا بردن اندازه شیوع این عارضه دارند. به بیماران مبتلا به استعمال دخانیات باید اکیدا توصیه کرد تا دست کم 5 روز پس از بیرون آوردن دندان ها از کشیدن سیگار و سایر مواد دخانی پرهیز نمایند.

این ضایعه دردناک

حفره خشک معمولا از روز سوم یا چهارم پس از عمل با احساس درد شدید در حفره دندان و احساس طعم و بوی نامطبوع در دهان آغاز می گردد. به ندرت ممکن است این عارضه با التهاب غدد لنفاوی یا تورم مختصر مخاط در سمت مبتلا همراه باشد. معمولا درد حاصله به صورت مداوم، تند و شدید و در مواردی هم گنگ و متناوب است. به طوری که در اغلب اوقات حتی با دردهای ناشی از آماس پالپ اشتباه می گردد. اگر درمان برای این عارضه صورت نگیرد معمولا این دردها ممکن است دو تا سه هفته به طول انجامیده و خود به خود فروکش نمایند اما مواردی هم مشاهده شده که حتی با وجود درمان، درد بیمار ماه های متوالی ادامه یافته است.

درمان این ضایعه چیست؟

فلسفه درمان در حفره خشک براساس برداشتن قطعات لخته متلاشی شده و تمیز کردن ساکت و پوشاندن استخوان برهنه داخل حفره دندانی است. به این منظور پس از بی حس کردن بیمار ابتدا به یاری شست وشو با نرمال سالین گرم یا آب اکسیژنه با غلظت حداکثر 3 درصد خرده های لخته عفونی و متلاشی شده و بقایای موادغذایی و انساج نکروزه را کاملا خارج می کنیم و پس از خشک کردن حفره با پنبه یا گاز استریل، خمیر اژنول اکسیدودوزنگ را (پس از فشردن در میان گاز استریل خشک و گرفتن اژنول اضافی که اثر تحریک نماینده دارد) در داخل حفره قرار می دهیم. می توان نوار کوچکی از گاز یا قطعه ای از پنبه استریل را به این خمیر آغشته نموده و در داخل حفره قرار داد. این پانسمان علاوه بر اثر تسکینی ناشی از اکسید روی، خاصیت مسدودنماینده دارد یعنی از نفوذ بزاق و باکتری های فلور دهانی به داخل حفره که سبب تحریک استخوان بدون پوشش و ایجاد درد شدید می شوند جلوگیری به عمل می آورد. تا زمانی که درد بیمار ادامه دارد هر 24 ساعت باید این عمل را تکرار کرد یعنی پانسمان قبلی برداشته گردد، حفره شست وشو داده شده و پانسمان تازه گذاشته گردد. پس از قطع درد بیمار، باید پانسمان را خارج و داخل حفره را به دقت آنالیز کرد. چنانچه در دیواره و کف، جوانه های بافت نرم که علامت آغاز ترمیم است دیده گردد دیگر احتیاجی به پانسمان نیست و تنها باید به بیمار گوشزد کرد تا با شست وشوی مکرر دهان از جمع شدگی بقایای غذایی که ممکن است سبب عفونت مجدد شوند در داخل ساکت جلوگیری کند تا زمانی که حفره التیام کامل یابد و پر گردد. اما اگر در معاینه حفره، با لایه استخوانی خاکستری رنگ در جدار و کف حفره روبه رو شدیم به رغم نبودن درد باید تا جذب کامل این لایه استخوان نکروزه و تشکیل نسج نرم برای پیشگیری از عفونت مجدد پانسمان کنیم.

از کاربرد آنتی بیوتیک ها و سولفامیدها در داخل حفره دندان چه به صورت انفرادی یا به صورت مخلوط با مواد دیگر باید اجتناب کرد. این عمل علاوه بر بی حاصل بودن، عواقب سوء بعدی را هم در پی خواهد داشت. ثابت شده است که کاربرد موضعی آنتی بیوتیک ها (مثلا پنی سیلین) یا سولفامیدها ممکن است سبب بروز حساسیت سیستمیک نسبت به آنها گردد که خطرات جانی آینده را در پی خواهد داشت.

تجویز آنتی بیوتیک خوراکی هم در درمان حفره خشک لزومی ندارد و تنها در مواردی از حفره خشک باید آنتی بیوتیک خوراکی برای بیمار تجویز کرد که عارضه با تب یا تورم مخاط همراه بوده و احتمال انتشار عفونت به بافت های اطراف، مطرح باشد. اگر احتیاج به تجویز آنتی بیوتیک احساس گردد اولین انتخاب پنی سیلین یا مشتقات آن خواهد بود.

پی نوشت ها :

* متخصص جراحی دهان و فک و صورت

منبع:www.salamat.com

/ع

منبع: راسخون