انواع اختلالات یادگیری و راه برخورد با بچه ها مبتلا به آن - ابزار ایرانی

به گزارش ابزار ایرانی، اختلالات یادگیری (Learning disorders) به سه دسته ناتوانی یادگیری ریاضیات، ناتوانی یادگیری خواندن و ناتوانی بیان کتبی و نوشتن تقسیم می گردد.

اختلالات یادگیری ارتباطی با کم هوشی یا دیرآموزی دانش آموزان ندارد. این اصطلاح برای توصیف بچه ها و نوجوانانی به کار می رود که ناتوانی یادگیری ویژه و بخصوصی دارند. به عبارت دیگر دانش آموزان مبتلا به این اختلال احتیاجمند شیوه های خاصی در آموزش هستند که با شیوه های معمول استفاده شده برای سایر دانش آموزان متفاوت است. در این مقاله با تعریف انواع ناتوانی های یادگیری آشنا می شویم.

تعریف اختلال یادگیری

هر اختلالی که در آن پیروزیت تحصیلی فرد با توجه به سن و آموزش و هوش، براساس آزمون های معیار خواندن و نوشتن و محاسبه از آنچه انتظار می رود بسیار کمتر باشد، اختلال یادگیری توصیف می گردد. اختلال یادگیری یعنی رشد ناکافی مهارت های خاص تحصیلی که به علت بیماری جسمی یا عصبی نباشد. این بچه ها علی رغم هوش طبیعی در یک یا چند حوزه درسی مشکل یادگیری دارند و توانایی هایی مانند خواندن، نوشتن و یا ریاضیات به طور قابل توجهی کمتر از سطح توانایی عمومی کودک است. یعنی این عدم توانایی در حوزه تحصیلی خاص زیر سطح مورد انتظار براساس سن، هوش، و آموزش کلاسی کودک می باشد.

امکان دارد که ناتوانی یادگیری با روحیه ضعیف، عزت نفس پایین و کمبود مهارت های اجتماعی و افت تحصیلی همراه باشد. عظیمسالان مبتلا به این اختلال، ممکن است در زمینه های استخدامی یا سازگاری اجتماعی با مسائل جدی روبرو شوند. اختلال یادگیری در همراهی با سایر اختلالات روان پزشکی کودک و نوجوان دیده می گردد. در 1 تا 25% افراد مبتلا به اختلال سلوک، اختلال لجبازی - نافرمانی، اختلال بیش فعالی -نقص توجه و اختلال افسردگی، اختلال یادگیری نیز گزارش شده است.

انواع اختلالات یادگیری

ناتوانی های یادگیری به سه نوع تقسیم می شوند:

این اختلال در توانایی فرد به روی محاسبات ریاضی تاثیر می گذارد. اختلالات یادگیری در ریاضی می تواند نشانه های مختلف داشته و از فردی به فرد دیگر نیز متفاوت باشد. در بچه ها خردسال اختلال ریاضی می تواند در شمارش و تشخیص اعداد تاثیر بگذارد. همان طور که کودک عظیم می گردد ممکن است در حل مسایل ریاضی و یا به خاطر سپاری جدول ضرب دچار مشکل گردد. بچه ها مبتلا به ناتوانی در ریاضیات در زمینه درک مفاهیم ریاضی، محاسبات، خواندن یا نوشتن اعداد، حل مساله و درک روابط فضایی دچار مشکل شدید می باشند.

مسائل خواندن از اساسی ترین مسائلی است که بچه ها مبتلا به ناتوانی یادگیری با آن روبرو هستند، زیرا کودکی که نمی تواند بخواند شانس بسیار کمی برای پیروزیت در مدرسه دارد. به عبارت دیگر اختلال خواندن، اختلالی است که به رغم تجارب کلاسی متعارف، شخص در کسب مهارتهای زبانی خواندن و هجی کردن که متناسب با توانایی هوشی اش باشد، ناتوان است. بچه های که دارای این اختلال هستند در خواندن و نوشتن، درک دستور زبان و خواندن و همچنین در بیان افکار خود به صورت شفاهی مشکل دارند.

مسائل افراد مبتلا به این نوع از اختلالات یادگیری عبارت است از: مشکل در املاء نویسی، دست خط بدی، مشکل در انتقال افکار به روی کاغذ. فرایند نوشتن پیچیده است و به مهارت ها و توانایی های مختلفی بستگی دارد و مستلزم درک صحیحی از الگوهای نمادین نوشتاری است. مهارت نوشتن با کارکرد حرکتی چشم و هماهنگی حرکات ارتباط دارد، همچنین مستلزم هماهنگی حرکتی چشم و دست، کنترل بازو، دست و عضلات انگشت است. املای یک کلمه پیچیده تر و دشوارتر از خواندن آن است چرا که در خواندن، نشانه ها و حروف الفبا در بازشناسی کلمه وی را یاری می نمایند اما در نوشتن دانش آموز باید بر روابط آواها و نشانه ها، تجزیه واژه ها و نحوه ترکیب عناصر متشکله آن آگاهی و مهارت کامل داشته باشد.

ویژگی افراد مبتلا به اختلالات یادگیری

دانش آموزی که دارای ناتوانی یادگیری است دارای ویژگی های زیر می باشد:

• دارای بهره هوشی متوسط و بالاتر است.
• از نظر حواس مختلف (بینایی و شنوایی و…) سالم است.
• از نظر پیشرفت درسی و عملکرد تحصیلی با توجه به سن و هوش ضعیف است.
• مسائل زبانی شامل اختلال زبان درکی و یا بیانی، وارونگی کلمات و… دارد.
• به موضوعات مطرح شده پاسخ های نامربوط می دهد.
• حواس پرتی دارد و جزییات مهم را فراموش می نماید.
• دست و پا چلفتی است و هماهنگی چشم و دست وی ضعیف است.
• اعتماد به نفس پایین دارد و در زمینه های تحصیلی انگیزه زیادی ندارد.
• فعالیت های آموزشی و درسی را با تاخیر انجام می دهد و از پرداختن به فعالیت های آموزشی طفره می رود.
• حافظه ضعیف دارد و مطالب را زود فراموش می نماید.

برای بچه ها مبتلا به اختلالات یادگیری چه می توان کرد؟

موارد زیر را در برخورد با این بچه ها در نظر بگیرید:

• با کودک خود صحبت نموده و به طور باز و آشکار او را از مسئله ای که در زمینه یادگیری دارد آگاه نمایید.
• به او یادآوری نمایید که در یادگیری و آموزش احتیاج به روشی متفاوت دارد.
• نقاط قوت و استعدادهای او را بشناسید و جهت پرورش آنها، او را تشویق کنید.
• او را در روش ها و فنونی که برای یاری به یادگیری موثر است همراهی کنید.
• کوشش های او را برای رسیدن به پیروزیت ارج بگذارید و حمایت کنید.
• زمانی که او مشغول مطالعه است برای او یک مدل و الگو باشید. شما هم یک روزنامه یا کتاب بدست گرفته و مطلبی بخوانید و یا یک متن یا نامه بنویسید.
• اهداف و انتظارات خود را واقع بینانه کنید.
• با معلمین و اعضای مدرسه همکاری کنید.
• زمانی که کودک شما می خواهد حرف بزند، به او گوش دهید.
• از او به خاطر مشارکت در انجام امور مدرسه و قابلیت های خاصش قدردانی کنید و او را تصدیق و تایید کنید.
• با توسل به روش های رفتاری انگیزه کودک را برای فعالیت های تحصیلی بالا ببرید.
• در صورتی که مشکل توجه و تمرکز دارد با استفاده از دارو در بهبود توجه و تمرکز او را یاری کنید.
• این بچه ها احتیاجمند آن هستند که علاوه بر آموزش معمول کلاس، در ساعاتی از روز تحت آموزش های خاص توسط معلم تعلیم دیده قرار بگیرند.
• علاوه بر درمان اختلالات یادگیری، باید اختلالات روانپزشکی همراه نیز مورد توجه درمانی قرار بگیرند مانند: اختلال بیش فعالی، کم توجهی، اضطراب، افسردگی و ...
• آموزش مهارت های اجتماعی را از آنان دریغ نکنید.
• به یاد داشته باشید اختلال کمبود توجه و بیش فعالی و اوتیسم ناتوانی یادگیری به حساب نمی آیند.
• بهترین توصیه به والدینی که بچه هاشان اختلالات یادگیری دارند این است که به سادگی فرزندان خود را دوست بدارند و از آن ها حمایت نمایند. با حمایت درست و مداخله مناسب این بچه ها می توانند انسانی پیروز گردند.